Học đại học, học bootcamp hay tự hoc?
Khi cân nhắc đến việc trở thành một lập trình viên, có ba con đường mà mọi người thường lựa chọn. Đó là:
- Thi vào trường đại học và lấy bằng ngành công nghệ thông tin.
- Đăng ký các khóa học ngắn hạn hơn tại các trung tâm dạy về lập trình.
- Sử dụng nguồn tài nguyên khổng lồ trên mạng internet để tự học lập trình.
Cũng giống như các quyết định quan trọng khác trong đời, trước khi đưa ra lựa chọn cuối cùng, cần cân nhắc đến các yếu tố sau:
- Chi phí là bao nhiêu? Kinh tếcó đảm bảo chi trả không?
- Thời gian là bao lâu? Liệu có đủ thời gian không?
- Tính kỷ luật như thế nào? Liệu bản thân có đủ kiên trì và kỷ luật để dạy mình học không?
Ngoài ra còn nhiều yếu tố khác nữa nhưng nói chung sẽ liên quan đến ba yếu tố trên bằng cách này hay cách khác.
Bây giờ chúng ta sẽ đi vào ưu nhược điểm của từng lựa chọn trên.
Bằng Đại học
Về mặt “truyền thống” thì đây là cách “mặc định” để trở thành một lập trình viên.
Ưu điểm
Đây là cách thông dụng nhất để bước vào ngành lập trình. Các nhà tuyển dụng thường coi bằng đại học là bằng chứng chứng minh rằng bạn đã trang bị kiến thức nền tảng và thực hiện một số công việc liên quan đến ngành này. Mãi đến gần đây các công ty lớnmới bỏ bằng đại học ra khỏi danh sách các yêu cầu bắt buộc trong hồ sơ xin việc.
Trải nghiệm ở trường đại học không đơn thuần chỉ là việc học văn hóa. Nếu bạn đang trẻ và vẫn chưa có nhiều hiểu biết về thế giới, đây là một cơ hội tốt. Nghĩ về quãng thời gian sinh viên, đó là một trong những kỷ niệm đáng nhớ cuộc đời. Ở trường đại học, chúng ta còn được học về cách quản lý thời gian, tiếp xúc và cộng tác với những người có hoàn cảnh khác nhau, học các kỹ năng mềm, tham gia các câu lạc bộ, tìm hiểu các chủ đề bên ngoài chuyên ngành, v.v… Có rất nhiều niềm vui trên con đường học đại học. Có nhiều kỹ năng mà bạn học được ở trường đại học sẽ góp phần quan trọng cho sự nghiệp sau này của bạn.
Đi sâu vào các nguyên tắc cơ bản của khoa học máy tính. Mặc dù ngày nay có rất nhiều công cụ chuyên nghiệp hỗ trợ cho việc viết các phần mềm phức tạp và không cần thực sự hiểu biết về các kiến thức công nghệ cơ bản. Tuy nhiên những người tốt nghiệp đại học và có kiến thức tốt về khoa học máy tính cơ bản thường sẽ có nhiều lợi thế.
Có nhiều cơ hội xây dựng các mối quan hệ tốt và có lợi về sau. Để có một công việc tốt, chỉ gửi các hồ sơ xin việc không phải là cách tốt nhất. Các mối quan hệ bền chặt là một con đường ngắn hơn để dẫn bạn đến những công ty tốt. Kỹ năng là cần thiết nhưng các mối quan hệ là lợi thế cạnh tranh rất quan trọng.
Học tập có hệ thống và trách nhiệm. Điều này có ý nghĩa rất lớn đối với hầu hết chúng ta. Mặc dù chương trình ở đại học gần như là trò lừa đảo, nhưng việc học có giáo trình, có hướng dẫn, có cấu trúc bài bản cũng rất quan trọng. Hệ thống thi cử, chấm điểm, đánh giá thành tích cũng giúp cho chúng ta trở nên có trách nhiệm với việc học của mình. Đối với những người không đủ kỷ luật với chính mình thì hệ thống này sẽ có ích rất lớn.
Nhược điểm
Các trường đại học, thậm chí là các trường lớn, cũng khó có thể thích ứng và thay đổi kịp thời với thế giới công nghệ đang biến đổi nhanh như vũ bão. Giáo trình và hệ thống học liệu dần trở nên lạc hậu so với thế giới thực tế, dẫn tới việc rất nhiều sinh viên tốt nghiệp ra trường nhưng không đáp ứng được yêu cầu của các công ty công nghệ.
Là lựa chọn đắt đỏ nhất. Điều này cũng không quá gây ngạc nhiên. Chi phí học tập kéo dài trong 4 năm là quá đắt đỏ nếu so với việc học coding bootcamp chỉ trong 6 tháng hay thậm chí là việc tự học là hoàn toàn miễn phí.
Mất nhiều thời gian nhất để hoàn thành. Để lấy được bằng đại học, chúng ta tối thiểu phải mất 4 năm. Trong khi hoàn thành một khóa coding bootcamp chỉ mất 5-6 tháng. Còn việc tự học có thể nhanh hoặc chậm hơn phụ thuộc vào tốc độ và trình độ của bạn.
Phải tham gia vào các lớp học không liên quan. Việc học ở đại học thường dàn trải, vì vậy chúng ta thường mất chi phí và thời gian vào những chương trình học không liên quan mật thiết đến công việc sau này.
Coding bootcamp
Bootcamp là một chương trình ngắn, được thiết kế tăng tốc để giúp bạn sẵn sàng tham gia vào công việc lập trình trong một thời gian ngắn thường là 4-6 tháng.
Ưu điểm
Đầu tư thời gian ít hơn so với bằng đại học và yêu cầu tính kỷ luật bản thân ít hơn so với việc tự học. Hơn nữa, hầu hết các bằng đại học đòi hỏi ít nhất 4 năm và tự học thì thời gian là tùy biến, bootcamp có thể là phương pháp nhanh nhất để trở thành một lập trình viên sẵn sàng tham gia vào thị trường việc làm.
Chương trình giảng dạy ngắn gọn – Không giống như các trường đại học, bootcamps là các tổ chức nhỏ hơn có thể bắt kịp xu hướng thị trường. Chính vì vậy, bootcamp thường đi trực tiếp vào giải quyết các vấn đề trọng tâm và dạy các ngôn ngữ hiện đại, đáp ứng nhu cầu hiện tại của thị trường.
Chi phí thấp hơn so với học đại học. Mặc dù tùy trung tâm bootcamp mà chi phí sẽ khác nhau, tuy nhiên chắc chắn khoản phí mà chúng ta phải trả cho khóa đào tạo ngắn hạn tại bootcamp sẽ thấp hơn so với chi phí trang trải cho 4 năm ăn học đại học.
Mạng lưới cựu sinh viên gắn bó chặt chẽ – Mặc dù nhỏ hơn mạng lưới các trường đại học, các sinh viên tốt nghiệp bootcamp luôn yêu thương giúp đỡ lẫn nhau. Bởi vì phạm vi một lớp thường là nhỏ, bạn có khả năng xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với các đồng nghiệp của mình, điều này có thể dẫn đến cơ hội việc làm trong tương lai.
Tham gia bootcamp bạn sẽ phải học thực sự nghiêm túc. Bạn sẽ được thực hiện các dự án cá nhân, dự án nhóm. Điều này mang lại cho bạn nhiều kinh nghiệm trong tương lai. Việc có thể vượt qua các nhiệm vụ của chương trình huấn luyện thực chiến là minh chứng cho sự nỗ lực không biết mệt mỏi của bạn. Bởi vì chắc chắn những gì phải học và làm ở cường độ cao và rất khó khăn.
Mục tiêu cuối cùng là giúp bạn có được một công việc – Bootcamps được đánh giá rất khắt khe dựa trên tỷ lệ xin việc của họ. Vì vậy, họ muốn đảm bảo mọi người có được việc làm. Nếu họ không làm tốt công việc giúp học viên tốt nghiệp tìm được việc làm, doanh nghiệp của họ sẽ không tồn tại. Bởi vì động cơ thúc đẩy rất mạnh, bất kỳ chương trình đào tạo tốt nào cũng sẽ dành rất nhiều nguồn lực để giúp học viên tốt nghiệp tìm được vị trí nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp.
Nhược điểm
Sự cạnh tranh rất khốc liệt – Có rất nhiều trung tâm đào tạo ngắn hạn và số lượng công việc hạn chế trong bất kỳ lĩnh vực nhất định nào. Cũng có những người có bằng đại học đang săn tìm những công việc tương tự. Ngoài ra còn có các lập trình viên tự học cũng tham gia vào cuộc đua này. Bạn sẽ không có việc làm chỉ vì bạn đã hoàn thành một khóa bootcamp. Bạn sẽ cạnh tranh với các bạn cùng lớp của mình cho những công việc giống nhau. Nó đòi hỏi nỗ lực không ngừng nghỉ của bản thân bản để có được lợi thế so với người khác.
Thiếu sự công nhận –Thường thì về mặt truyền thống, chứng chỉ tốt nghiệp tại các trung tâm sẽ không có giá trị nhiều như bằng đại học. Và uy tín của các trung tâm cũng rất khác nhau. Vì vậy cần nghiên cứu trung tâm có uy tín và chất lượng để theo học.
Kiến thức ít sâu hơn – Khi kết thúc chương trình, bạn sẽ có thể xây dựng một trang web có thể sử dụng được. Bạn sẽ biết cách viết phần mềm bằng một ngôn ngữ cấp cao. Đây là những kỹ năng có giá trị. Tuy nhiên, có khả năng bạn sẽ không hiểu nhiều về cách các công nghệ bạn đang sử dụng hoạt động ngầm. Trong nhiều trường hợp thì điều này hoàn toàn ổn. Nhưng nếu kế hoạch của bạn yêu cầu việc có kiến thức chuyên sâu nền tảng về khoa học máy tính thì bạn nên cân nhắc.
Ít linh hoạt hơn so với tự học – Tự học thì chúng ta có thể linh hoạt thời gian và công việc khác của mình. Còn các chương trình học bootcamp yêu cầu bạn phải dành toàn thời gian, việc dành thời gian cho việc khác có thể sẽ khiến cho bạn không theo kịp tiến độ của chương trình khá nặng này.
Tự học
Một trong những điều tuyệt vời của ngành công nghệ là hầu hết các công ty quan tâm đến kỹ năng của bạn hơn là bằng cấp của bạn. Nếu bạn chứng minh được mình có khả năng làm được việc, các công ty sẽ sẵn lòng trả lương cho bạn. Với vô số tài nguyên trên mạng Internet, bạn có thể tự dạy cho mình những kỹ năng cần thiết để trở thành một lập trình viên và nhiều người đã làm như vậy.
Chi phí là thấp nhất – Vì có rất nhiều tài nguyên miễn phí trên internet, bạn có thể tùy ý sử dụng chúng mà không mất một đồng chi phí nào. Kể cả khi bạn đăng ký các khóa học có trả tiền trên mạng hay mua tài nguyên thì so với hai lựa chọn còn lại, chi phí là không đáng kể.
Linh hoạt nhất trong số ba lựa chọn –Bạn có thể tự do sắp xếp thời gian để học. Có thể bạn chỉ có thể tập trung vào lập trình lúc 5 giờ sáng hoặc 10 giờ tối. Bạn có quyền học vào khoảng thời gian nào mà bạn thích, nghỉ ngơi lúc nào mà bạn mệt. Sự linh hoạt của việc tự dạy cho bản thân là không gì sánh được.
Tự do hơn để tập trung vào một lĩnh vực cụ thể – Khi bạn học đại hoc, bạn sẽ học được một chút về rất nhiều thứ. Khi bạn tham gia bootcamp, bạn sẽ học được nhiều về một thứ. Có thể cả hai tùy chọn này sẽ không bao gồm lĩnh vực bạn quan tâm, chẳng hạn như phát triển trò chơi. Khi bạn tự học, bạn có thể bắt đầu bằng cách tìm ra lĩnh vực bạn muốn nghiên cứu và điều chỉnh chương trình tự học của bạn theo mục tiêu đó.
Nhược điểm
Khó xây dựng mạng lưới hơn – Mặc dù có những cộng đồng trực tuyến tồn tại để giúp người tự học chia sẻ với nhau, nhưng việc xây dựng một mạng lưới các mối quan hệ bền chặt sẽ khó hơn khi trải nghiệm học tập của bạn diễn ra cô lập. Bạn có thể tham dự các buổi gặp mặt và kết nối mạng trực tuyến, nhưng nó vẫn ít cơ hội hơn, ít bền chặt hơn so với khi học tập cùng nhau trong một khoảng thời gian nhất định.
Khó có trách nhiệm với bản thân hơn – Khi bạn quyết định sẽ theo dõi một loạt bài hướng dẫn trên YouTube, bạn là người duy nhất trên thế giới quan tâm đến việc bạn có hoàn thành hay không. Không ai sẽ chấm điểm bạn về hiệu suất của bạn, không ai đánh giá và góp ý cho bạn cải thiện, điều gì có thể ngăn bạn bỏ cuộc một khi mọi thứ trở nên khó khăn? Nếu bạn đủ kỷ luật với bản thân, bạn có thể vượt qua điều này, nhưng đối với nhiều người trong chúng ta, đây thực sự là một thách thức.
Nếu không có người hướng dẫn, thật khó để biết những gì bạn không biết – Hầu hết mọi người tự học, bằng cách này hay cách khác, sẽ thấy mình trong địa ngục tự hướng dẫn . Khi bạn không có một chương trình giảng dạy rõ ràng đưa bạn từ điểm A đến điểm B, bạn có thể sẽ phải đi một triệu con đường vòng mà bạn có thể không phù hợp. Có quá nhiều thứ để học, và khi bạn không có bức tranh toàn cảnh, bạn có thể bị mất thời gian vào đọc những tài liệu chất lượng thấp, hoặc có thể gặp tình huống không thể tự giải quyết.
Sẽ khó khăn hơn để cạnh tranh việc làm – Nếu không có lợi thế về mạng lưới Bootcamp hoặc bằng đại học, sẽ rất khó để có được công việc đầu tiên. Bạn sẽ phải thực sự nổi bật để cạnh tranh với những người khác. Mặc dù tốt nghiệp Bootcamp không có trọng lượng như tốt nghiệp với bằng đại học, nhưng nó vẫn cho nhà tuyển dụng thấy mức độ cống hiến và đam mê đối với vị trí này. Khi chỉ có mình bạn, bạn phải tự mình chứng minh điều đó với họ, điều này có thể khó khăn.
Có thể mất nhiều thời gian hơn tham gia bootcamp hay thậm chí là học đại học –Tốc độ của bạn sẽ thay đổi tùy thuộc vào lượng thời gian rảnh rỗi của bạn, mức độ kỷ luật của bạn và mức độ hỗ trợ bạn nhận được. Không có gì đảm bảo với bất kỳ phương pháp nào trong số này, nhưng nếu, ví dụ, nếu bạn chỉ có thể dành 5 giờ một tuần để học trong khi một sinh viên đại học dành 20 giờ một tuần cho các bài giảng và một học viên bootcamp dành 80 giờ một tuần đi đúng hướng, thời gian có thể sẽ dàn trải ra rất nhiều.
Vậy lựa chọn con đường nào là phù hợp?
Trên đây là những phân tích khách quan của mình về ba sự lựa chọn để trở thành một lập trình viên. Mỗi một lựa chọn sẽ có ưu và nhược điểm riêng. Sẽ không có một đáp án duy nhất nào cho câu hỏi này. Hoàn cảnh và mục tiêu của mỗi người là hoàn toàn khác nhau. Chỉ có bản thân chúng ta là người hiểu rõ nhất mình cần gì. Vì vậy, hãy cố gắng không rơi vào bẫy so sánh kết quả của bạn với kết quả của người khác.
Với đủ quyết tâm và sự tò mò, bạn sẽ đến được nơi mình muốn !
