Kỹ năng quan trọng nhất của loài người

Việc nhặt nhạnh vật dụng để dùng về sau có mối liên kết với một chiều hướng mới hơn nữa của giải quyết vấn đề: “Lên kế hoạch“. Lên kế hoạch nghĩa là xem xét các hành động hướng tới một mục tiêu cụ thể và đặt chúng vào trong một kế hoạch. Khi những trường hợp không ngờ tới và những cơ hội mới lộ diện, chúng cần được đánh giá xem liệu chúng có phù hợp với kế hoạch hay không. Một minh chứng cụ thể của hành vi này là mang theo thức để sử dụng sau này. Đây là một bản năng của loài sóc. Nhưng dù giấu thức ăn là bản năng của chúng, thì chúng vẫn cần vận dụng trí khôn của chúng để ra được lựa chọn tốt nhất. Chúng kiểm tra từng hạt một và ước tính thời gian và sức lực để giấu những hạt này, so với lợi ích chúng mang lại với nhau. Những hạt bị nứt hoặc kém chất béo được ăn ngay khi chúng thu thập trong khi những hạt mà vẫn cần chín thêm sẽ được chúng giấu đi. Thậm chí bọn chúng còn giả vờ đang chôn hạt của chúng xuống đất nếu cảm thấy đang bị theo dõi. Những lỗ chôn giấu này giúp đánh lạc hướng kẻ địch của chúng khỏi kho báu thực sự. Đây là một chiến thuật khá nâng cao bởi khi tạo một kế hoạch để đánh lạc hướng ai khác, đầu tiên bạn phải nhận diện được rằng có những kẻ ngoài đó cũng muốn cùng một thứ với bạn.

Vấn đề càng phức tạp, càng cần nhiều công cụ kết hợp với nhau để giải quyết chúng. Vậy là càng nhiều kỹ năng, càng nhiều sự linh hoạt trong cách một sinh vật có thể giải quyết các vấn đề mà cuộc sống mang lại. Nhưng dù vấn đề phức tạp cỡ nào, hoàn cảnh mỗi sinh vật gặp phải mới là điều quan trọng. Sóc là loài động vật ăn tạp chú tâm vào bảo vệ lãnh thổ của chúng một cách quyết liệt. Với chúng, có ý nghĩa nhất là việc ghi nhớ nơi cất giấu đồ ăn và mánh khóe đánh lạc hướng kẻ địch để tăng khả năng sống sót. Trong khi loài cừu không có mánh khóe gì để sinh tồn cả, nhưng chúng cũng chẳng cần. Chúng là động vật ăn cỏ được con người nuôi dưỡng trong điều kiện tự nhiên được bảo vệ. Kỹ năng có nghĩa nhất với chúng là kỹ năng bầy đàn. Chúng ghi nhớ những con cừu khác nhau, thậm chí là cả con người trong nhiều năm; một kỹ năng hoàn toàn khác với loài sóc. Tiến hóa và lưu giữ những bộ kỹ năng trí óc mà chúng sẽ chẳng bao giờ dùng sẽ là một sự lãng phí nguồn lực to lớn với chúng.

Con người thì ngược lại và đầu tư vào một lượng lớn những kiến thức đa dạng. Trong khi điều này là có ích, vô tình chúng ta đặt thêm một “công cụ” khác lên những kỹ năng chúng ta đã có: “Văn hóa“. Không bất kỳ một người riêng lẻ nào có thể xây dựng nên một chiếc tên lửa bay ra không gian hay một cỗ máy gia tốc hạt dưới lòng thành phố.

Nhưng nhờ có khả năng làm việc cùng nhau và chia sẻ kiến thức từ thế hệ qua thế hệ, chúng ta có thể vượt qua những thử thách ngoài tầm với của một cá thể. Điều này cho phép chúng ta định hình Thế Giới theo ý mình. Chúng ta cũng tạo thêm những bài toán khó khác trong quá trình đó như: Sudoku, đơn thuế, Lý thuyết dây. Nhưng cũng tự chúng ta tạo nên sự biến đổi khí hậu và kháng kháng sinh. Để giải quyết những vấn đề này, chúng ta cần nhìn qua những lựa chọn sinh tồn ngắn hạn và tính tới tương lai xa. Chúng ta đã có “hộp dụng cụ” rồi, giờ chỉ cần sử dụng nó thôi.

Leave a reply:

Your email address will not be published.

Site Footer

Sliding Sidebar

Facebook